تحلیلی بر تغییر رژیم بارش در استان زنجان

یکی از نتایج تغییر اقلیم، تغییر مشخصات بارش است. یکی از مشخصات بارندگی که از تغییر اقلیم متاثر می‌گردد، رژیم بارش است. مفهوم رژیم بارش بر توزیع فصلی- ماهانه بارندگی دلالت داشته، مکان مقایسه بارش فصول- ماه‌ها را مهیا می‌سازد. رژیم بارش حاصلِ برهم کنش عوامل فیزیکی، مکانی و زمانی است و به وسیله شاخص‌های مختلفی قابل بررسی می‌باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی توزیع فصلی بارش، به شاخصی به نام شاخص فصلی (SI) می‌پردازد. این شاخص و تغییرات آن اطلاعاتی درباره رژیم بارش و تغییر آن به دست می‌دهد. در این تحقیق با استفاده از آمار بارندگی ماهانه31 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی، طی 35 سال اخیر به بررسی تغییرات رژیم بارندگی استان زنجان پرداخته شد. به منظور تهیه نقشه‌های بارش و انجام عملیات میان یابی و نیز بررسی‌های مربوط، 7  ایستگاه از ایستگاه‌های مورد بررسی از خارج استان انتخاب شد. در ابتدا مشخصات توصیفی بارش ماهانه به صورت ترسیمی و آماری ارائه و سپس تغییرات زمانی، شاخص فصلی و تغییرات بلند مدت آن برآورد شد. شاخص فصلی استان گویای دو نوع رژیم بارش است: رژیم نخست که بیش از 4/79 درصد از مساحت استان را در بر می‌گیرد، عمدتاً فصلی با یک فصل کوتاه خشک و رژیم دوم شامل یک رژیم کاملاً فصلی حدود 6/20 درصد مساحت استان را پوشش می‌دهد. در تمامی این دو پهنه، روند بارش طی دوره مورد بررسی کاهنده بوده است. در ناحیه رژیم نخست روند کاهنده شاخص فصلی 1/0 تا 3/0 و در ناحیه تحت رژیم دوم حداکثر 2/0 است. این امر گویای روند رژیم بارش به سوی یک توزیع نسبتاً یکنواخت بارندگی است. بنابراین به نظر می‌رسد که افزایش بارش سه ماهه جولای، نوامبر و دسامبر چندان معنی دار نیست. آزمون‌های آماری انجام شده نیز صحت این وضعیت را نشان می‌دهد. استنباط‌های حاصل از این بررسی گویای کاهش بارندگی حاصل از فرایندهای محلی به ویژه در ماه‌های فصل بهار و دو ماه تابستانی جون و سپتامبر است.